ข้าวผัด เป็นอาหารจานเดียวแบบพื้นฐานของเอเชีย เป็นการนำข้าวสวยลงไปผัดคลุกกับซอสหรือน้ำพริกหรือเครื่องปรุงรสต่าง ๆ เพื่อให้ได้รสชาติ เช่น ซอสมะเขือเทศ ซอสพริก ซีอิ๊วดำ หรือซอสถั่วเหลือง และมีการใส่เนื้อสัตว์ชนิดต่าง ๆ ลงไป เช่น หมู ไก่ ปลาหมึก ปู กุ้ง เป็นต้น โดยเรียกชื่อข้าวผัดชนิดนั้น ๆ ตามชื่อเนื้อสัตว์ที่ใส่ลงไป และอาจใส่ไข่ลงไปผสมด้วย หรืออาจโปะไข่ดาวแต่งหน้าเพิ่มเติม สำหรับผักที่ใช้นิยมใช้ผักคะน้าและโรยหน้าด้วยต้นหอมสับ แต่สำหรับข้าวผัดปูจะไม่ใส่คะน้า